Chakleng giàu và đẹp, là cảm nhận chung của hầu hết du khách khi mới bước vào các palei Cham. Đích thị: đẹp & giàu.
Đẹp từ ngã ba Quốc lộ-1 đẹp vào tận trung tâm palei. 1km thẳng tắp với bao nhiêu là nhà cao tầng mọc lên. Hàng cây và đồng ruộng, màu áo và tiếng cười…
Không có làng Cham nào có trung tâm xỉn xò như thế: Sân Vận động+Sân Đám đa năng, Trường Tiểu học, Nhà Mẫu giáo, Làng Nghề, Trụ sở Thôn, thêm: Kut Gađak, Vườn hoa, Phòng đọc trong Nhà Trưng bày Văn hóa Cham INRA, tất cả tập trung về 1 mối.
Tuyệt!
Làm sao để Chakleng đẹp hơn? – Lại là các vấn đề cũ:
[1] Kut Raglai, di tích hiếm, cổ và đẹp đến hôm nay vẫn làm cổ tích. Bao nhiêu dự án và kế hoạch được đặt lên bàn, để rồi vài chục năm đi qua nó vẫn nằm giữa đám xương rồng.
Tội hôn?!
[2] Hầm Mỹ, là bộ mặt xanh làm đẹp làng. Xưa nó bị lấn, tôi và Jaya khá quyết liệt chiến mới ổn. Nay thì sao? Gia đình miệt nam đang đổ đất lấn, Thôn cần thông báo cho biết:
– Lấn đất công kiểu ấy, vừa không đẹp mặt làng vừa nguy hại cho chính họ. Khoảnh đất lấp, nhà xây lên tạo sự sụt lở lúc nào không đỡ được.
[3] Bãi thiêu, cứ cho là tạm được, thế nhưng sao “đám” di vật (tro than…) sau khi thiêu vẫn cứ để chất chồng tháng này qua năm nọ?
Một chuyện dễ ợt mà chưa giải quyết, là sao?
[4] Miệt bắc Chakleng nữa, từ Mương Rảng đổ xuống Banưk Mưkrưh “Đập Giữa”, xưa là Krong Likuk to đùng nay mạnh ai nấy xâm lấn, vừa mất mĩ quan làng vừa khiến lũ nước tồn đọng làm ứ cả mẫu ruộng xung quanh. Có xử lí được không?
[5] Điều nữa, cũng góp phần làm đẹp Chakleng, là
Nạn ăn cắp vặt với bể hụi hay vay rồi chạy làng đã giảm thấy rõ. Ahei!
Xe mô-tô rú ga hết còn là chuyện thường ngày ở làng nữa, mà thi thoảng mới xuất hiện – hoan hô!
Riêng giặc Karaoke, qua vài lần lên tiếng của tôi, sau đó mắng vốn lên Thị trấn thì tạm yên. Cũng xin nhắc anh em nhiệm kì tới: Chớ vì vài trăm đút túi mà du di cho hò tận 11-12g. Làm hại con dân Chakleng thôi: sụt giảm trí thông minh! Còn bảo một đời một lần, thì Chàm mình mỗi năm có đến hàng trăm lễ, đám kiểu ấy. Ok?
Nhiệm kỳ thầy Quảng Đại Thính [với hỗ trợ của anh Dương Tấn Ngọc] qua 5 năm đã làm nên mấy “kì tích” nữa [đã kể]. Nhiệm kì sắp tới thì sao? Cần có sự kế thừa tinh thần Chakleng: CHƠK.
Chơk “nổ” và làm. Tôi tin Chakleng nổ và làm được.
Bài sau: Đổi mới-2. CHO CHAKLENG GIÀU