Trị đất, trị vật, trị việc và… tôi không cho thành công mà là, nên cơm nên cháo. Mấy chuyện cũ, hệ thống lại để làm kết cho bi kíp cuối cùng.
[1] Trị đất
1,4 sào đất bỏ hoang ở palei Cok ngay đầu sân banh, tôi xin và làng cho. Từ tay trắng, chỉ qua nửa năm tôi biến nó thành vườn-ao-chuồng nuôi sống cả nhà. Để mấy chị nhà quê cứ nhảnh chồng “đi cắn c. ông Trạm!”.
Tại Nhà Trưng bày Văn hóa Cham INRA hiện nay, trước là đất cằn đến cỏ không mọc nổi, tôi đào hố sâu ngang lưng rộng 1,5m, thay đất ruộng vào, trồng dương – 5 cây lên ngon ơ, đến nỗi chủ tịch Thị trấn trong một buổi họp, lấy tôi làm gương sáng.
Con người mà chịu thua đất, ai lại thế!
[2] Trị vật
Lũ dông đặc sản Ninh Thuận trú dưới khoảnh đất cát sau cơ sở Ban Biên soạn sách chữ Chăm, quý thầy nhìn mà thèm, chứ làm sao mà bắt. Tôi – không. 15 phút, tôi nắm cổ 2 con to cồ về, quý thầy mặc sức mà lai rai.
Ở Sài Gòn, Cty Hani được chú mèo hoang đến viếng, viếng và thải mùi không cách nào trị được. 5 anh nhân viên cả tháng cũng chịu thua, tôi – không. Chỉ cần 4 phút, tôi nắm đầu nó bỏ bao mang thả nghĩa trang Bình Hưng Hòa cho nó tìm mồi ngoài đó.
Loài thú hoạt động bản năng, con người có trí, khác nhau ở đó.
[3] Trị việc
Năm 1992, ban ngày qua Đại học soạn Từ điển, tối về tôi làm một hơi 36 ngày xong công trình Văn học Cham khái luận 396 trang.
Năm 2002, 24 ngày dự Trại Sáng tác Vũng Tàu, tập thơ Lễ Tẩy trần tháng Tư tôi đóng cửa làm một lèo, xong luôn.
2012, Tcherfunith cũng hệt: 12 chương sau 12 ngày kết thúc cuốn tiểu thuyết ở Trại Sáng tác Sao Việt – Tuy Hòa.
Cứ làm cho xong, chỉnh sửa hay bổ sung gì gì, tính sau.
[4] Đối nhân
Đặc san Tagalau, kì 2 và 8 đụng trở ngại khủng, nguy cơ đình bản rất lớn, tôi tìm cách ứng xử rồi vượt qua ngon lành.
Vụ Ghur Raneh, suốt 19 tháng ròng rã, từ mở màn cho đến kết thúc kéo dài 19 tháng. Tôi khơi mào, mở thảo luận, theo dõi, thúc giục… mãi khi soạn diễn văn cho ông Nhung đọc ở lễ khai mạc, sau đó lập Hồ sơ Ghur Raneh in 70 bản tặng cho 7 Sang Mưgik, tôi mới biết mình xong nhiệm vụ.
Làm nửa chừng rồi bỏ, chỉ thể hiện sự yếu đuối tinh thần. Thất bại, ta hết bao biện đến đổ lỗi, đổ thừa. Lỗi ở tất cả, chứ không phải ta! Thủy tận chung, đầu đến cuối – trọn vẹn, đó là cách của tôi.
Bí kíp-3.
Biết mình biết ta & có mình có ta, để HẾT MÌNH & TỚI CÙNG.