9g sáng ngày 15-8-2022
Nói đến Cham, câu hỏi đầu tiên cần đặt ra: Đó là Cham nào, họ đang ở đâu, và tại sao là “họ” chứ không phải Cham khác?
1. 10 “loài” Cham sau Nam tiến của Đại Việt
Nam tiến, người Việt mở cõi vào miền đất có chủ
Với gươm, mĩ nhân và “ở lại” thể hiện qua câu thơ của Huỳnh Văn Nghệ:
Từ thuở mang gươm đi mở cõi
Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long
2. Thế nào là Cham Pangdurangga?
Đất và người: Sau đại biến động thời Minh Mạng, từ 5.000 sinh linh Cham Phan Rang lên đến 77.000 người.
“Cham Pangdurangga – ngang bướng, đau khổ và kiêu hãnh” và tinh thần dung hóa.
Đó là vùng đất cổ của Nam Champa, hiện cư dân rất truyền thống mà không thiếu hiện đại.
3. Văn hóa Cham nhìn Cham từ Cham
Biểu tượng tối thượng: Tháp Chàm và những điều cần biết
Lịch sử và huyền sử song hành tồn tại trong đời sống Cham
Tôn giáo Ahiêr Awal: bản sắc, hòa bình và nhân văn
Văn chương Cham làm giàu nền văn học đa dân tộc Việt Nam;
Hải sử & văn hóa biển bổ khuyết và làm đầy lịch sử Việt Nam.
Kết.
Quan niệm về Đất của Cham và Câu chuyện Dự án Nhà máy Điện hạt nhân.
Từ hậu hiện đại…
Tư tưởng của hậu hiện đại là phi tâm hóa; phi tâm hóa không phải là hủy trung tâm mà là giải trung tâm: không trung tâm không ngoại vi…
Tinh thần của hậu hiện đại là tôn trọng sự khác biệt, chỉ làm được chuyện này chúng ta mới mòng sống trong hòa bình và tôn trọng lẫn nhau;
Hành động: “Suy nghĩ toàn cầu, hành động địa phương”. Bạn biết trái đất đang bị tàn phá, môi trường sống đang bị hủy diêt, bạn hiểu và hành động bằng cách trồng cây trong nhà bạn, khuyên bà con không vứt rác ra đường, không phá rừng…