Tôi có tính tự lập từ rất sớm, ngay từ 7-8 tuổi. Và để tránh lệ thuộc, tôi giỏi làm và giỏi… bán. Từ cà-rem, quán tạp hóa, thổ cẩm cho đến… sách. Tôi bán sách mình, và cả sách của bạn văn.
Nhà văn Việt Nam ưa sĩ, thèm tiền mà sĩ. Tôi – không. Công lao và tri thức mình, hà cớ lại đi giả vờ?!
Làm buổi ra mắt sách cho một bạn văn, tôi bán được trăm cuốn; cho một bạn thơ, 2 buổi bán nửa ngàn bản. “Thơ bán, không tặng” – tôi cho viết áp-phích ngoài cổng. Đi nói chuyện hay chủ trì bàn tròn, tôi luôn mang theo sách, để bán. “Nhà văn bán sách, tại sao không?” là tên bài báo do Tuổi Trẻ đặt hàng cho tôi viết.
Năm 2014-2015, tôi in một lúc 3 tác phẩm phê bình, là điều hiếm. Đăng quảng cáo “Sách bán qua Bưu điện” trên web Inrasara.com, để chỉ qua tuần hơn 300 bộ đã đến các địa chỉ cần đến. Báo Tuổi Trẻ thấy lạ, mới đặt hàng, thế là tôi viết bài: có thêm thu nhập!
Tôi hiếm khi bỏ tiền ra in sách, để… tặng.
Ngoài thơ [9 tập] nửa bán nửa biếu, văn xuôi [2 tiểu thuyết, 1 tùy bút] nhà sách bỏ tiền ra in, trả tôi nhuận bút, họ bán được.
Tác phẩm nghiên cứu của tôi do nhà xuất bản in. Hầu hết chúng bán được, có lỗ là do tôi mua biếu cho bà con anh chị em Cham.
Lạ, món tưởng khó nhằn nhất tôi lại là kẻ bán được sách: lí luận phê bình! Chưa đủ cô đơn cho sáng tạo, và Song thoại với cái Mới do nhà sách in, tôi đút túi nhuận bút. Được trớn, tôi bỏ vốn ra in 3 cuốn cùng lúc: Nhập cuộc về hướng mở, Thơ Việt, hành trình chuyển hướng say, và Thơ nữ trong hành trình cắt đuôi hậu tố ‘nữ’.
Hai cuốn mới nhất: Văn chương tan rã, và Thơ Việt, từ Hiện đại đến Hậu hiện đại được Lotus Media (Hoa Kỳ) in và bán trên Amazon. Vừa đăng tin đã có gần 200 bạn đặt hàng, trật là do bạn Trần Triết trả lời chậm, qua năm thì nó đã nguội, tôi chỉ tiêu thụ được 40 bộ!
Kết. Tôi là nhà văn Việt Nam sống được bằng ngòi bút. Sống được còn qua hai hoạt động nữa.
Từ 2002, tôi bắt đầu viết báo. Do các bản báo đặt hàng, chứ tôi hiếm khi gửi. Vậy mà môn này tôi chơi rất được. Gần ngàn bài đăng chớ chẳng đùa. Ngoài báo mạng thường là tình cho không biếu không, tôi đăng từ đặc san Văn nghệ Dân tộc & Miền núi, tạp chí Văn TPHCM [khi chưa chết], tạp chí Tia Sáng, cho đến Đà Nẵng chủ nhật, Bình Thuận cuối tuần, và hàng chục tờ khác.
Đến năm 2007 tôi tập tành đi nói chuyện, và… nổi tiếng. Đề tài phong phú [đã kể], đối tượng đa dạng. Các Trường chuyên Văn, Đại học trong và ngoài nước, Hội VHNT tỉnh thành, Sứ quán, các tổ chức dân sự, Hội đồng Anh, Sàn Art, Viện IRED, Cà-phê thứ Bảy, vân vân. Distant Horizons còn đặt hàng mỗi năm ba kì nghe tôi thuyết nữa.