Vụ chả đáng mà trở thành khủng hoảng, mới lạ.

Về cụm từ “Tôn giáo: Bà-ni”, Cham nói “Xa-ai Chăm, adei Bini” “Anưk Chăm, anưk Bini”, “Ariya Chăm – Bini”, Ca dao: “Chăm thong Bini hu min”… Còn phiên âm Bà-ni thì sao?

[1] Trước 1975, “đạo Bàni” là chữ dùng thống nhất. Nguyễn Văn Luận trong công trình Người Chàm Hồi giáo Miền Tây Nam phần Việt Nam, in 1974, ngay trang đầu ông phân biệt rõ đạo Balamon, đạo Bani và đạo Hồi giáo.

[2] Sau 1975, cả Hộ khẩu và CMND đều ghi: “Tôn giáo: Bà-ni” (ảnh).

[3] Hồi 2017, đấu tranh vụ khi không trên giấy CMND của Cham Bà-ni bị đổi thành “Tôn giáo: Đạo Hồi”, bà con la làng, và trên đã quyết là “Tôn giáo: Bà-ni”.

[4] Duy nhất mỗi “Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bà-ni tỉnh Ninh Thuận” mới có cụm từ này.

Biết sai, ở Đại hội Cham Bà-ni cuối 2016, Chức sắc và tín đồ cũng đã quyết đối thành “Hội đồng Sư cả Bà-ni tỉnh Ninh Thuận” (ảnh).

Rõ ràng vậy mà đến nay ta cứ bế tắc, không lạ mới lạ!

Tôi quen thân với hầu hết ‘Halau janưng’ Cham, cả ‘Ahiêr’ lẫn ‘Awal’. Vừa qua 20-12 ghé Pabblap, một vị kể:

– Bà con kêu Pô có thâm tình với nhà thơ Inrasara, người từng giải quyết nhiều việc gọn nhẹ, sao Pô không nhờ ông ấy giúp?

– Đúng vậy. Nhưng Sara đã nói rồi, vụ nào thì cei sẵn sàng, riêng chuyện này chỉ liên quan đến Hội đồng Sư cả Bà-ni, nên ông không thể can thiệp.   

[Việc chuyển đổi CMND từ “Tôn giáo: Bà-ni” thành “Tôn giáo: Đạo Hồi” thì khác. Đó là việc chung và mang nguy cơ rất lớn, tôi cần vào cuộc là vậy. Và chỉ qua 8 ngày, sự vụ đã được giải quyết nhanh gọn].

Hi vọng, “khủng hoảng” này sớm qua đi.

Kajap karô thug siam!