Mối bất hòa giữa hai [trong những] nhà văn lớn nhất Nam Mỹ của thế kỉ XX: Gabriel García Márquez (Nobel Văn chương 1982) và Mario Vargas Llosa (Nobel Văn chương 2010) nảy sinh và không bao giờ hàn gắn lại được, khi Márquez bị Llosa đấm ngã bên ngoài rạp chiếu phim vào năm 1976 với lời rủa: “Tên phản bội”. Nguyên nhân dẫn đến bất hòa đến hôm nay vẫn chưa được bên nào giải thích thỏa đáng với công luận.

G.G. Márquez mất, và ông mang theo mình cái bí mật chưa được bật mí ấy. Và người ta đoán M.V. Llosa vẫn sẽ mãi mãi im lặng. Thế nhưng sự trân trọng mà M.V. Llosa dành cho người bạn văn vĩ đại từng là láng giềng nhau ở Barcelona vẫn không bao giờ giảm bởi ân oán riêng tư ấy.

Cho dù xích mích cá nhân, và nhất là, cho dù hai người khác nhau về quan điểm và thái độ chính trị, nhưng với văn chương thì không. Có thể xem đó là thông điệp đầy ý nghĩa dành cho văn giới Việt Nam hôm nay, những cây bút dễ bị chuyện cá nhân làm ảnh hưởng đến nhận định về tác phẩm của nhau.

Inrasara, 2014