“Lịch sử tiểu thuyết được sinh ra từ niềm tự do của con người”. Chính vì thế mà tiểu thuyết là một thể loại xung khắc với chế độ toàn trị, cái chế độ chỉ cho phép công bố và lưu hành những cuốn tiểu thuyết “chết”. Và cũng vì thế mà “một nhà tiểu thuyết phải phi hệ thống hóa một cách có hệ thống tư tưởng của mình, đạp tung cái rào chắn tự anh đã dựng lên quanh các tư tưởng của mình”. Điều này giải thích tại sao những cuốn sách được viết ra trong tinh thần nô lệ, được viết ra bởi những kẻ nô lệ (đôi khi là những kẻ nô lệ tưởng rằng mình tự do), dù có được tung hô đến đâu thì rốt cuộc cũng không thể nào tìm thấy một chỗ trong lịch sử tiểu thuyết.

Nguyễn Thị Từ Huy, “Tinh thần tiểu thuyết”