Có thể thấy, Chân dung Cát và Hàng mã kí ức đã khắc họa rất nhiều những tâm hồn đẹp, tài hoa và nghệ sĩ. Họ là những con người trí thức, hoạt động ở nhiều lĩnh vực (văn chương, hội họa, âm nhạc, chính trị, kinh tế…) được xây dựng trong mối quan hệ với cộng đồng dân tộc. Qua những nhân vật này, Inrasara muốn nêu lên những vấn đề thiết thực của dân tộc và sứ mệnh của những trí thức dân tộc nói riêng và con người nói chung. Mỗi người dù ở lĩnh vực nào cũng phải bằng hoạt động của mình để tỏ thái dộ trước thời cuộc, không chỉ biết tự đặt lên mình trách nhiệm xã hội mà còn nên tự nguyện gánh vác lấy nó suốt đời. Trí thức nói riêng và con người nói chung luôn cần bản lĩnh, sự thông minh, cá tính, dám dấn thân và dám vượt qua. Mà hơn hết là một tấm lòng với quê hương, dân tộc và tâm thế cống hiến, sáng tạo làm cho cộng đồng dân tộc ngày một phát triển. Vì thế, ông đang bằng chính những thăng trầm cuộc đời mình, bằng những nỗ lực của bản thân và qua những chân dung khác của Chăm thế hệ trước và thế hệ chuyển tiếp cố gắng làm thức dậy linh hồn Chăm, văn hóa Chăm để theo lớp bụi thời gian nó không bị vùi lấp và lụi tàn dần.

Nguyễn Thị Thanh Bình, Luận văn Thạc sĩ, 2012