Đây là ý hướng chính của Inrasara ở Đại hội, và bài trả lời phỏng vấn bên lề Đại hội.
Đại hội Hội Văn học – Nghệ thuật các Dân tộc thiểu số Việt Nam
09-10.12.2007 tại Hà Nội.
SÁNG TẠO CHO NGÀY MAI
Hi vọng rồi lại hi vọng…
Hội Văn học – Nghệ thuật các Dân tộc thiểu số Việt Nam, nhấn vào sáng tạo văn học – nghệ thuật, chứ không là sưu tầm – nghiên cứu. Nhiệm vụ sau này là chức năng chính của Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam. Nên, chúng ta phát triển hội viên là hướng về sáng tạo. Sáng tạo cho hôm nay và tương lai.
Thời hậu đổi mới, trong khi ở các trung tâm văn hóa lớn và dân tộc đa số nẩy ra bao nhiêu là trào lưu, khuôn mặt văn nghệ sáng giá, thì bên dân tộc thiểu số – không khí khá là yên ắng. Lạ! Sau thế hệ nhà văn – nhà thơ thứ ba (Lò Cao Nhum, Dương Thuấn, Inrasara,…), các vùng miền dân tộc thiểu số chưa đẻ ra nổi tên tuổi nào nổi bật. Cụ thể hơn – về Chăm – sau Amư Nhân, không có một nhạc sĩ nào nữa! Sự thể này, phần nào đó, thế hệ đi trước phải nhận trách nhiệm, không thể tránh.
Chúng ta vẫn còn chưa chú ý đến mầm non văn nghệ tiềm năng hiện đang ngồi ghế Phổ thông Trung học, thậm chí Phổ thông Cơ sở. Bởi chính từ mảnh đất này, ta mới hi vọng ra đời một thế hệ văn nghệ mới: rành ngoại ngữ và vi tính, có cơ hội tiếp nhận trào lưu văn nghệ trong nước và thế giới bên cạnh biết trân quý ngôn ngữ và văn hóa truyền thống dân tộc, các giá trị của những thế hệ cha anh đi trước.
Thời cuộc thay đổi, cách nhìn và việc làm của chúng ta cũng phải thay đổi: từ việc xét giải thưởng hay đầu tư tác phẩm đến công tác kết nạp hội viên hay mở trại sáng tác; từ hình thức và nội dung Tạp chí Hội cho đến thao tác làm tuyển tập,… Tất cả phải thay đổi. Muốn vậy, cơ cấu tổ chức Hội cũng cần thay đổi.
Lâu nay, đã có quá ít đại biểu trẻ được mời tham gia các kì Hội nghị, cả tại Đại hội này cũng vậy, rất nhiều người trẻ đầy triển vọng vắng mặt. Đó là điều cần nhìn nhận lại trước tiên. Không khí Đại hội, cuộc gặp mặt bè bạn bốn phương kích thích người trẻ sáng tạo. Sáng tạo cho ngày mai.
Tạp chí Văn hóa Dân tộc, tháng 11.2007.
INRASARA: “CUỘC BỨT PHÁ CHO TINH THẦN HẬUU HIỆN ĐẠI”
Ngọc Ánh thực hiện
Báo Dân tộc & phát triển, ngày 12.12.2007