Câu chuyện.
Thầy trò đi vào vùng quê, ghé nhà một nông dân xin ngủ qua đêm. Lạ, gia đình 8 miệng ăn mà tài sản có mỗi con bò với sào đất trồng cỏ chăm bò vắt sữa, ăn tấm nhịn giặt sống qua ngày.
Hôm sau, đang lúc cả nhà nông dân còn say giấc, thầy trò chuẩn bị lên đường. Đột ngột người thầy quay lại, rót một nhát gươm rất ngọt vào họng bò tội nghiệp trước sự ngỡ ngàng của người đồng hành. Cậu học trò nghe ức tới đâu, cũng bấm bụng lầm lủi bước theo thầy trở về.
Continue readingChiều hôm qua 27-8-2023, “hội thảo” nửa đội hình: 3 Gru urang và 3 ‘Gaheh’ để chuẩn chỉnh công trình Kadha-Danak Gru Urang, dự định ra mắt trước Katê năm nay. May mắn luôn có mặt kịp thời – tốt và lành. Từ hôm nay tôi chỉ việc khép phòng văn hì hục trong mươi ngày là xong.
Ahei & đwa apakal tất cả.
3 dự án ở tuổi “hưu”, xin kể ngược từ dưới lên:
Dự án [3] Kadha-Danak Gru Urang coi như đã ổn, quý thầy có thể dùng mà không sợ trật. Câu hỏi ở đây: Tại sao nhà văn hậu hiện đại Inrasara lại đi lo chuyện cúng tế tiền tôn giáo, như Lễ Tháo vòng cho trẻ, Lễ tạ ơn đất hay Lễ Rẩy nước thánh… có phải mê tín không?
Continue readingBản thảo bạn văn gửi tới, và gợi ý – hứng, có tứ và nhất là tình thân, tôi mới viết, không thì miễn. Mà hội cho đủ ba món kia cùng lúc là hiếm, thế nên tôi ít khi viết tựa hay giới thiệu. Không ai viết lời giới thiệu để nhận… nhuận bút. Có, chỉ là quà, mà quà thì không được lớn. Có dại mới chê tiền.
30 năm, dường tôi “viết cho” chưa tới 20 tựa.
Kể vài tai nạn đầy kỉ niệm, giải trí.
Continue reading[hãy sống dưới dấu hiệu Ariya Glang Anak]
Sara có thể cho biết, đâu là nguyên do thành công không?
Hôm qua, có lẽ được gợi ý từ Chế Đôn, ông anh chat hỏi tôi thế, không phải cho anh, mà cho Cham. Tôi bảo anh còm đi, tiện cho Sara ăn nói hơn. Anh kêu không hay lắm. Đành vậy…
Tôi đã vắn tắt: Cứ sống theo dấu hiệu Ariya Glang Anak thì “may mắn luôn có mặt kịp thời” với tất cả, chứ không riêng gì Sara. Hôm nay, xin được cụ thể hơn: tại sao may mắn? Tuần tự…
[1] Tạ ơn
Continue reading[Trả lời 3 câu hỏi nghiêm trọng của Nguyễn Chế Đôn]
Sáng nay, 24-8-2023, Chế Đôn còm hỏi: “Qua đời sống hiện thực của Nhà thơ cho thấy Tâm thế quá GIÀ RƠ, chắc như bắp. Kính mong Nhà thơ hoan hỉ giải đáp giùm vài câu hỏi của tiểu đệ…”
Lâu rồi tôi xa rời mấy phỏng vấn. Năm ngoái một bạn trẻ kêu “chú Sara viết thì hay lắm, chứ chẳng làm gì cho Cham cả”, tôi đã liệt kê chi li, để cuối cùng nhận được câu: cảm ơn chú. Nay bạn Cham thế hệ mới hỏi, thì cứ đáp ứng thử xem sao. Xin tuần tự…
[1] Trong cuộc người, cuộc đời, có mối tơ duyên nào Nhà thơ thấy thù thắng và cốt yếu đối với sự nghiệp của mình ?
Continue reading[Lưu ý: Với còm mới, tôi nêu tên người cụ thể, còn chuyện đã cũ, xin cho khiếm danh mà chỉ cần đưa sự việc ra để bàn về LUẬN ĐIỂM]
Tút về bài thơ “Chiến tranh” của Nguyễn Đức Tùng, bạn Nguyễn Khôi còm:
“Thơ phản ánh hiện thực? thì bài này phi thực tế, hỏng từ gốc… Thực tế cả 2 bên (Quốc/ Cộng) đều làm lễ báo tử, tôn vinh “Liệt sĩ rất trang trọng” để động viên những người còn sống, an ủi Người đã hi sinh …
Thơ là Ảo (có quyền bịa) nhưng là bịa như thật kia…
Thơ hay là phải “ý mới/ tứ lạ” ngẫu hứng xuất thần… Anh này ngồi trên cung trăng, bịa như Cuội!”
Luận điểm bàn ở đây là: Thơ trong tương quan với Hiện thực.
Continue readingGia đình tôi có 4 anh em trai, tôi yếu thế nhất. 1.65m, 15 tháng mang thai tôi, mẹ kể Phan Rang dính đại hạn không lấy giọt mưa, thành ra thế. Biết Bà Trời chơi, vậy nên tôi cần chơi lại: KHỎE cái đã.
Như một trùng hợp kì lạ, tối Jaka khai trương Thang Tông, mưa như trút, rồi Phan Rang 15 tháng rơi vào đại hạn.
Có 5 “bí kíp”, bạn nào muốn khỏe hãy cứ nhìn vào mà gương sáng.
Continue readingBài thơ “Chiến tranh” của Nguyễn Đức Tùng, thế mà… hay.
“Người đưa thư
Dựng xe đạp trước nhà
Ngồi uống với dì tôi một tách trà
Rồi lặng lẽ cáo lui
Không biết dì tôi không biết chữ
Trong phong bì là giấy báo tử”.
Thử nhắc lại vài phản hồi: “Chi tiết về người đưa thư có vẻ ko đúng thực tế”. “Phi logic, giấy báo tử khi ấy chính quyền làm rất trang trọng”.
Continue reading[hay. Giấc mơ tôi lạc loài]
1. Về cuốn Thơ Nữ trong hành trình cắt đuôi hậu tố ‘nữ’, 1 nhà thơ nữ phê tôi trên Tienve, ý: Sao lại phân biệt nam nữ, ông có là nữ đâu mà viết về thơ nữ! Khi tôi phản bác bài viết về văn học ngoại vi, 1 nhà văn ngoài luồng phê: Sara có là cây bút vỉa hè đâu mà đi bênh vực vỉa hè (đã bàn trong Văn chương tan rã, Lotus Media, 2019).
Ở Cham, khi tôi lên tiếng về cộng đồng Bà-ni, vài bạn Cham của tôi kêu: “Sara có là người Bà-ni đâu mà đi lo chuyện Bà-ni”, nếu không vì tư lợi.
Continue reading“Tôi là kẻ cá biệt” (báo Tây Ninh cuối tuần, tháng 7-2010)
1. Sáng nay, nhà thơ kiêm nhà phê bình [Canada] sắc sảo, còm: “Nhà thơ Inrasara, người thư ký trung thành và hài hước nhứt của thời đại!”, chợt nhớ, năm xưa nhà thơ nổi tiếng [Mỹ] từng cho: “Inrasara là nhà phê bình chịu chơi nhứt hiện nay”. Rồi nhớ,
Một nhà thơ [Hoa Kỳ], phỏng vấn một nhà thơ danh giá đất Sài Gòn trên Litviet, 3-12-2011, về Inrasara có đoạn:
Continue reading