GẦN MỰC THÌ TRẮNG…

Tôi là kẻ kể chuyện, chuyện tôi, chuyện người thân tôi, sinh linh quanh tôi – cả Cham lẫn khác. Họ là người tôi biết rõ trong môi trường sống cụ thể – các câu chuyện đáng được kể lại làm bài học, cho tôi và cho người thân yêu của tôi.

Con người bất toàn, không ai chưa từng phạm sai lầm, vấn đề là, ta biết PHẢN TỈNH, và quyết sửa sai để trưởng thành. Muốn vậy thì phải HỌC.

Continue reading

KAPET. 1-2-3

[1] XIN THƯƠNG CON CHÁU CHÚNG TA!

Vnexpress cho biết, “Bình Thuận sắp phá khu rừng tự nhiên hơn 600ha ở huyện Hàm Thuận Nam để làm hồ chứa nước…”.

Đất của dự án xây dựng hồ thủy lợi Ka Pét là 693,31ha, trong đó có 162,55ha rừng đặc dụng. Nơi này, Khanh Pham cho biết 10ha thuộc khu Thánh tích Pô Cei Khar Mưh Bingu và Pô Hanim Par.

Hồ xong, khu rừng thiêng với bao di tích lịch sử cùng kí ức cộng đồng nơi bà con Cham và Raglai hành hương sẽ chìm nghỉm dưới lòng hồ.

Việt Nam rừng vàng biển bạc, nay còn lại gì? – Ít, rất ít!

Continue reading

DŨNG CẢM ĐẾN HỚ HÊNH

Cổng Thông tin điện tử ỦY BAN DÂN TỘC

Bài về NGƯỜI CHĂM viết ngày 4-11-2015, không ghi tên tác giả, lượt đọc 49.985. Dưới bài có chua thêm: “(Bức tranh Văn hóa các Dân tộc Việt Nam – NXB Giáo dục)”.

Chủ quản Cổng ấy thì to rồi, vẽ “bức tranh” về người Cham in ở Nhà xuất bản Giáo dục nữa, phải nói là rất đáng tin. Nhưng điều đáng lo hơn cả là cách làm của ta.

Ở đó bạt ngàn hớ hênh lồ lộ:

Continue reading

Chuyện văn chuyện đời-30. ĐỌC BÁO NHƯ ĐỌC… THƠ

[hay. Thương sinh viên và độc giả Việt Nam]

Không đùa đâu, mà thực.

“Chiến tranh” của Nguyễn Đức Tùng là 1 bài thơ, chi tiết về giấy báo tử thoáng qua thôi mà bạn đọc ta tra vấn, đối chiếu với hiện thực xã hội để kết rằng nó sai sự thật, phi logic, vân vân.

Tôi gọi đó là “đọc thơ như đọc báo”. Trong khi ở chiều ngược lại, một bộ phận không nhỏ [nghĩa là cũng hơi lớn] độc giả “đọc báo như đọc thơ”. 

[1] 15 năm trước, một Giáo sư thâm niên ở Đại học Sư phạm TPHCM có tiểu luận đăng Văn nghệ, 22-4-2006: “Chủ nghĩa “hậu hiện đại”, chủ nghĩa “Tân hình thức” ngày nay tàn lụi dần ở Tây phương. Theo một bài báo của một GS Mỹ thì hằng năm mới có một người mua sách này ở các hiệu sách”.

Continue reading

Minh-triết-Cham-20. CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT

[hay. Bạn sai mà không tự biết lại đi chê Chức sắc]

Hai năm trước, facebooker tút chê các vị Acar tụng kinh mà không hiểu gì cả, tôi mới nói: đó là biết một, mà không biết hai, ba. Không chỉ hệ Awal, mà hệ Ahier cũng hệt, thì một chức sắc Ahier kêu:

– Không phải đâu Tiến sĩ [nâng cấp tôi kiểu ấy], biết cả đấy nhưng người ta không nói thôi.

– Pô đừng nói vậy, “không hiểu là bí ẩn của Cham” – tôi nhẹ nhàng thế.

Continue reading

NGUYÊN LÍ 5 NĂM: HIỆU QUẢ DÁM KHÁC MÌNH

Tiềm năng con người là vô hạn, cứ kiên trì đánh thức, nó bật ra – chắc chắn.

Cung Tiến nhạc sĩ tài hoa thì rõ rồi, điều ít ai biết là ông du học ở Úc là ngành Kinh tế, sau đó nhận học bổng Cao học của Hội đồng Anh để nghiên cứu kinh tế học phát triển tại Cambridge. Càng ít biết về ông hơn nữa – với bút hiệu Thạch Chương, Cung Tiến từng hoạt động khá ấn tượng về văn học: sáng tác, phê bình và dịch thuật, trong đó có 2 dịch phẩm nổi tiếng: Hồi ký viết dưới hầm của Dostoievski và Một ngày trong đời Ivan Denisovitch – Solzhenitsyn.

Continue reading

TÔI VỪA XIN LỖI CHỊ BÁN BẮP LUỘC

Thế là nguyên cả ngày hôm nay tôi KHÔNG THỂ LÀM VIỆC, bởi… karaoke. Trong khi bản thảo GRU URANG đang chờ chỉnh sửa để sớm ra dịp Katê này.

4 năm về quê sống, đây là lần thứ hai tôi bị karaoke hành.

Cũng là LỖI TẠI TÔI, lịch sinh hoạt quá khác thiên hạ. Khác từ Việt đến Cham, từ văn giới cho đến người bình dân. Ai nhà thơ, nhà này nọ nổi tiếng mà 8g30 là lên giường yoga, rồi đi vào cõi… vĩnh hằng.

Biết mình cá biệt, tôi luyện cho mình ngủ ngon, ngủ dễ bất kì đâu. Ở Sài Gòn karaoke sát vách, ngủ ngon. Như tối kia, cháu Trâm karaoke nhà cách mươi bước, tôi mở cửa sổ vẫn ngủ ngoan. Chớ tối hôm qua thì chịu.

Continue reading

13 BÀI THƠ TÌNH HAY NHẤT CỦA PHẠM NGỌC THÁI

ĐÔI LỜI BỘC BẠCHNhà thơ PNT giờ tuổi đã cao, già yếu và nhiều bệnh tật. Sự sống chỉ còn như ngọn đèn bấc trước gió đông. Trong sự nghiệp thi phú của tôi, đã sáng tác được khoảng 5-600 bài và xuất bản trên chục tập thơ. Không biết thượng đế còn để sống đến ngày nào? Nay tôi chọn ra…
                     “15 BÀI THƠ TÌNH HAY NHẤT CỦA PHẠM NGỌC THÁI”        
 Xin gửi đi các trang mạng Việt rải rác trên khắp hành tinh này ( với một số báo, tạp chí ) – Tùy theo các trang mạng: Có thể tách ra đăng đôi ba lần – Hoặc báo nào muốn chọn ra những bài thích nhất, theo ý của tòa soạn? Đăng tải giới thiệu trên báo. Tác giả xin vô cùng cám ơn !!!

                   MỤC ĐÍCH CHÍNH CỦA TÔI LÀ XIN GỬI ĐỜI GIỮ HỘ !!!
     Mai đây, khi PNT không còn !? Hậu thế muốn chọn thơ hay, thơ tinh túy nhất… để biên soạn hoặc xuất bản thành sách… sẽ được dễ dàng hơn. 
(Rồi PNT cũng sẽ chọn lấy “10 bài thơ ĐỜI đặc sắc nhất”… xin gửi sau).

      Tất cả tác phẩm văn học các loại ( Thơ – Tiểu thuyết – Kịch bản ) của PNT, cùng số bài bình luận đặc sắc – Đều được in lại, lưu giữ trên Website Việt Nam Thư Quán (vnthuquan.net), là “trang mạng văn học nghệ thuật” bằng tiếng Việt lớn nhất thế giới ở Mỹ. Trong danh mục “tác giả và tác phẩm người Việt”
        Hôm nay cũng như mai sau – Ai muốn đọc (mà ko có sách): Tìm hiểu hoặc nghiên cứu ?… Xin tìm vào đó, sẽ có đủ tất cả !!!

 

Continue reading

HANI, SÁCH & NỮ CHAM

[hay. Có người nữ Cham nào đã đọc Minh triết Cham?]

Minh triết Cham in lần thứ 4, 252 trang, khổ 16x24cm, được giới thiệu: “Tinh hoa Trí tuệ Cham cô đọng mà đủ đầy, sâu thẳm mà dễ hiểu được trình bày bằng văn phong linh hoạt và hấp dẫn của một nhà văn tài hoa. Cuốn sách không chỉ dành cho giới nghiên cứu, mà cần thiết cho tất cả mọi người”.

Trong số “mọi người” đó có Hani, bà xã tôi.

Continue reading