Author Archives: Sara

Minh-triết-Cham-24. MINH TRIẾT CHAM KHÔNG CHỈ CHO CHAM

Leave a reply

… mà cho cả Việt Nam.

Ở loạt tút “Minh triết Cham”, có bạn còm thế. Đúng, không chỉ cho giới đặc tuyển, thành phần chữ nghĩa mà cho cả người đời thường trong đời sống ngày thường. Thử xem qua ba điểm:

[1] Với mình – “Hãy biến THÂN THỂ bạn thành cỗ xe tốt nhất để chở linh hồn bạn vượt qua biển đời”. Ở đây không có gì cao siêu cả.

Ăn uống ĐẠM BẠC. Buổi sáng sau cà-phê, trà, là các loại hạt, tôi chậm rãi nhâm nhi và suy tư. Trưa là bữa chính, chiều ăn nhẹ. Trái cây mùa nào món đó, ở địa phương – rẻ, sạch.

Continue reading →

Thương [1 số] nhà văn Việt Nam-06. ẢO

Leave a reply

[Thương ca vô tận-27 – chuyện phò thịnh, phò suy]

Câu chuyện dài, đã kể ngay khi ấy, nay tóm làm bài học:

Năm 2006, một nhà thơ nữ danh giá ngoài Bắc vào Sài Gòn, rủ thêm một bạn nữa ghé nhà tôi ở quận 4. Chủ nhật, thợ nghỉ, Cty vắng. Đang chăm sóc Jaya tại bệnh viện, nhận phon của người nhà, tôi chạy về, tiếp. Được một đỗi, khách về, tôi quay lại bênh viện.

Tối, tôi nhận tin nhắn, rằng “hai ta không nên quan hệ nữa”, tôi hỏi “hà cớ?”

– Sara phò thịnh, chị phò suy…

Continue reading →

Giải trí cuối tuần. Thương [1 ít] nhà văn Việt Nam-05. BỢ & MÉC

Leave a reply

[Thương ca vô tận-25, Chuyện đã kể 2 năm trước, đọc lại thấy hay quá, kể lại lưu hồ sơ]

Trích ghi tại nhà hàng VIP:

– thư kí anh mầy đọc thư đó rồi…

– em báo anh Ba nè, vụ kết nạp Inrasara vào HNV với trao cho anh ta tùm lum giải thưởng phải nói là thể hiện rõ sự bất công và loạn chuẩn trong văn chương. Thế mà Nguyễn Quang Thiều chọn anh ta làm Chủ tịch Hội đồng Thơ đúng là sự phi lí đến mù quáng…

Continue reading →

Thương ca vô tận-24. THƯƠNG TƯ DUY AO LÀNG

Leave a reply

[Thương [vài] nhà văn Việt Nam và kẻ… Chàm]

Tục ngữ Cham:

‘Mưtai di krong, mưtai di tathik

thei mưtai di danao kabao mư-ik takai palei’

Chết nơi biển cả sông sâu

Ai đâu lại chết vũng trâu ven làng

Ở HTX Thơ Việt, ta cứ với ta mà kèn cựa.

Nhà này suốt ngay đòi lên võ đài đọ thơ, không phải với thi hào thi bá thế giới, mà với người nhà ở ao làng. Nhà kia la: thằng đó trả nhiêu tiền mà mầy khen thơ hắn. Rồi hết thơ tân con cóc đến thơ vô lối mà nhạo nhiếc nhau.

Continue reading →

Minh-triết-Cham-23. MAY MẮN CŨNG SẼ ĐẾN VỚI BẠN, NẾU…

Leave a reply

[hay. Tâm Phật khẩu xà chỉ là thứ ngụy biên thô lậu]

1. Ariya Glang Anak, câu-99:

‘Rup ita hagao patwah ôh thau ka drei

Habiên bbôh pak halei mưng thau laic thibar’:

Thân ta hên xui, may rủi ai có thể biết được

Mãi khi chuyện xảy đến, ta mới hiểu nó thế nào.

Tin về giải thưởng S.E.A Write Award, tôi trả lời vnExpress: “May mắn luôn có mặt kịp thời”. Tôi đã như thế, và bạn cũng sẽ như vậy. Thử giải minh nét căn bản nhất: ngôn từ. Ông bà Cham nói:

Continue reading →

Minh-triết-Cham-22. YÊU

1 Reply

Ariya Glang Anak:

‘Mưyah bbôh urang mưtui thong urang gila

Jôi limuk jôi ba gaup gan gơk katơk’

Nếu thấy kẻ đơn côi hay đứa khờ dại

Đừng ghét bỏ với lôi kéo họ hàng đè nén

Không hiểu tại sao sinh linh trong cộng đồng thiểu số, hay nhỏ hơn: trong một gia đình – thay vì đùm bọc, nâng nhau bay lên, lại níu kéo nhau chìm, qua nhiều cách không đáng.

Ta KHÔNG YÊU, chỉ có thể giải thích bằng hai chữ ấy.

Continue reading →

Thương ca vô tận-22. NHÀ VĂN ĐI TÌM TIẾNG TĂM

Leave a reply

[thư cho Chế Đôn-04, tặng một bạn thơ thương mến]

Định mệnh nhà thơ một tập, hay văn chương nhai lại mình là hệ quả từ nỗi đó.

Chế Đôn gọi tôi “già rơ”. “Già rơ” không phải tự nhiên có, mà cần trui luyện, miệt mài – từ sớm.

Hôm qua một bạn thơ kể: “Trước những lời khen có cánh, một đàn chị lo thơ em sẽ chững lại rồi đi xuống”, và hỏi “nhà thơ có bao giờ trải nghiệm điều gì như thế chưa?”

Tôi nói, quá nhiều nữa là khác, nhưng chúng không hề ảnh hưởng tới tâm thái viết của tôi, cả lời khen lẫn tiếng chê! Này nhé…

Continue reading →

Thương ca vô tận-20. THƯƠNG TRƯỜNG PÔ-KLONG KHÔNG?

Leave a reply

[hay. Dự án phim “Trường Trung học Pô-Klong – Kí ức một thời”]

Henry Miller: Dường như sứ mệnh chính của con người trên mặt đất này, là NHỚ.

Cham & những biểu tượng thất truyền, ở đó Trường Trung học Pô-Klong là biểu tượng lớn. Từ lò đào tạo của Pô-Klong, các thế hệ trí thức Cham đi vào xã hội. Bác sĩ, kĩ sư, tiến sĩ, nhà văn, nghệ sĩ, cán bộ Nhà nước… đã và đang đóng góp tài và sức xây dựng cho đất nước hôm nay.

Continue reading →

Minh-triết-Cham-21. TÔI BÁN… VĂN HÓA

Leave a reply

Pauh Catwai:

‘Krung adat mưng muk kei/ Kôic nao pablei laic ô xanag’:

“Văn hóa ông bà ngàn xưa/ Hốt đi bán, rằng đã hết thiêng”

Tác phẩm của tôi, in lần 3 có: Lễ Tẩy trần tháng Tư, Văn học Cham khái luận, in 4 lần: Văn hóa Xã hội Cham – Nghiên cứu & đối thoại, Minh triết Cham.

Kadha – Danak Gru Urang dù chỉ là bản thảo cuối, vừa mời chào đã có đến 50 người đăng kí mua. Tôi chỉ bán đúng chục 12 chẵn, cho người ngoài cuộc. Để các bạn góp ý, yêu cầu bổ sung sách sẽ chính thức ra mắt vào Katê 2024. Khi đó bạn nào mua hôm nay sẽ được tặng.

Continue reading →