[Văn hóa Cham nhìn từ Cham, Nhà văn, làm gì?, Đối thoại Inrasara, Tiếng Cham của bạn]
Ni thwattik thidhik… Xalam!
Các bạn thân mến!
Hai tút thông tin về Inrasara-TV vừa đăng lên, tôi nhận được nhiều phản hồi đầy thiện chí, cả phía thuận lẫn chưa thuận.
Chưa, chủ yếu nhấn về việc lo cho tôi sẽ bị choán mất quá nhiều thời gian, trong khi tôi còn có nhiều điều quan trọng hơn cần tập trung.
Continue readingWeb Inrasara, Bàn tròn Văn chương, Cà phê thứ Bảy Văn học, và…
Rồi năm 2019, sau chuyến “công diễn” ở Nhật Bản và Đài Loan với 9 buổi nói chuyện tại các Đại học và tổ chức phi chính phủ, về Văn hóa Cham, Điện hạt nhân & Môi trường biển và Văn học ngoại vi, tôi tin mình có sức hút [không dám nói lớn, mà] không nhỏ.
Sau đó anh chị em và bạn facebook cho, đó là ba vấn đề cần lan tỏa rộng hơn nữa. Thế nên việc cho Inrasara’s TV ra mắt là cần thiết.
Continue readingTừ Bàn tròn Văn chương năm 2008 rồi Cà phê thứ Bảy Văn học 2012 hay trước đó: Inrasara.com ra đời từ 2007 được bà con nhập cuộc thảo luận, đã gợi bao điều mới mẻ, để suy ngẫm. Từ các buổi thuyết của tôi từ trong đến ngoài nước; từ facebook Inra Sara mỗi ngày 1-2 tút đều đặn có mặt… nghĩa là có rất nhiều điều để kể.
Được gợi ý từ bạn bè, anh chị em và độc giả gần xa, thêm phương tiện chia sẻ trong thời đại mới đổi thay, tôi cũng thuận theo, để còn đốt lửa, nuôi lửa và truyền lửa, như tôi trước nay đã thế. Vậy nên tôi quyết định xây dựng kênh Youtube: Inrasara TV. Ở đó, tôi sẽ chia sẻ về:
Continue reading[phát biểu tại Hội thảo Văn học Dân tộc Thiểu số Việt Nam, Hà Nội, 20-12-2022]
Kính thưa Chủ tịch đoàn! Các bạn văn thân mến!
Trước khi phát biểu, xin hội nghị cho phép riêng tôi được chắp tay thành kính trước anh linh hai vị Hội đồng thơ qua hai khóa với tôi ở Hội này, nhà thơ Y Phương và nhà thơ Mãi Liễu đã đi xa.
Tôi, các bạn rồi cũng sẽ đi xa. Trước khi đi, bạn để lại gì? Không phải tên tuổi, mà là cái được cho là sáng giá nhất cho thế hệ đến sau?
Continue readingVĩnh Phúc, 7g30, ngày 19-12-2022
Buổi nói chuyện có 2 phần:
Phần-1. Cham đóng góp gì vào nền văn hóa đa dân tộc Việt Nam?
1. Dòng máu & vấn đề lai giống
2. Kiến trúc & điêu khắc: đóng góp về sáng tạo
3. Hải sử & văn hóa biển: bổ khuyết lịch sử Việt Nam
4. Văn chương: làm đầy nền văn học đất nước
5. Ngôn ngữ, dấu ấn trong tiếng Việt hiện nay
Continue reading[Katê, vui – kể chuyện nhảm giải trí mình]
Nhà thơ Trần Mạnh Hảo vu khống tôi, rằng do bợ đỡ Nguyễn Quang Thiều nên được Thiều cất nhắc làm Chủ tịch Hội đồng Thơ của Hội Nhà văn Việt Nam, còn chê tôi “ếch ngồi đáy giếng”.
Tôi hoạt động 6 lĩnh vực: sáng tác, nghiên cứu, phê bình, dịch thuật, diễn thuyết và đấu tranh xã hội. Riêng về THƠ, thử xem ếch-Sara-tôi ngồi đáy giếng thế nào, để phải đi bợ đỡ ai khác, nhé.
Tôi làm thơ 3 thứ tiếng: Cham, Việt và Anh. Một sản phẩm trí tuệ nào bất kì không thể tự hô lên rằng tôi ngon, mà do bên ngoài đánh giá. Nhà phê bình, chuyên gia, tạp chỉ chuyên ngành… Phần tôi:
Continue readingTừ nhiệm Chủ tịch Hội đồng Thơ Hội Nhà văn Việt Nam,
– không phải tôi bất mãn với bạn thơ [đương kim Chủ tịch] Nguyễn Quang Thiều, như tin đồn thổi;
– không phải tôi ghét bỏ anh chị em trong Hội đồng Thơ, như vài suy diễn;
– do những kẻ chống tôi lại càng không phải, như:
Continue readingThuyết tại Viện Ngôn ngữ – Hà Nội, 9g ngày 11-8-2022
Phần 1.
CHAM ĐÓNG GÓP GÌ VÀO NỀN VĂN HÓA ĐA DÂN TỘC VIỆT NAM?
1. Dòng máu
Hơn 10 vạn tù binh Cham ra Bắc, họ làm gì?
Bộ phận Cham ở lại miền Trung: “Chúng ta là người Chàm đang nói tiếng Việt bằng giọng Chàm” (Hồ Trung Tú)
Canh Cụ: hai làng Xuân Quang, Xuân Hội ở Bắc Bình, Bình Thuận
Họ Trà, Chế tại miền Trung ngày nay
Continue reading[Chân dung Cát-2006: “Chẳng có gì trầm trọng cả!”]
Gửi các bạn thơ & những người yêu thơ Inrasara.
Bà con & các bạn facebook yêu mến!
Lời đầu tiên của tôi là tiếng xin lỗi, bởi đã không đi hết hành trình.
Nhiệm kì 2010-2015, tôi được BCH Hội Nhà văn Việt Nam đề cử vai phó Chủ tịch Hội đồng Thơ, tôi nhận. Sau 2 năm lăn xả, tôi quyết giã từ [và đã thông báo], nhưng phải tới năm cuối nhiệm kì, bởi tôi không muốn tạo xì-căng-đan.
Thời gian đó, tôi cũng nghỉ Ủy viên BCH Hội Văn học Nghệ thuật các Dân tộc thiểu số Việt Nam, nghỉ chủ trì Cà-phê thứ Bảy, bàn giao đặc san Tagalau cho thế hệ trẻ, và vài thứ khác. Để được rảnh rang và hoàn toàn tự do cho chữ nghĩa.
Continue readingNhận vai Chủ tịch Hội đồng Thơ, tôi muốn góp phần nhỏ hỗ trợ Hội Nhà văn Việt Nam cùng Nguyễn Quang Thiều và Nguyễn Bình Phương là hai bạn văn tôi nể trọng – về khoản tổ chức chuyên đề, bên cạnh phản hồi dư luận cần thiết. Covid19 chơi trội, đành gác lại. Tiếp tục chương trình là 3 tháng nghỉ dưỡng thương hậu va quẹt. Nay thân tâm tạm ổn.
Từ trung tuần tháng 7, tôi sẽ có chuyến ra Bắc, từ Hà Tĩnh tận Thái Nguyên… và trụ lại khoảng một tháng. Ngoài đó, tôi sẽ có buổi nói chuyện nhóm, tập thể, hay tổ chức bàn tròn về các chủ đề:
Continue reading