1. Sáng nay tình cờ đọc bài “Hủ tục “đẽo sọ người chết” ở làng Chăm” trên Báo Dân Sinh, 24-6-2015 06:26, kí tên XUÂN HƯỚNG
2. Báo Bình Dương online chép lại cùng ngày, với tít “Tương tự”
Theo đường link, tôi thấy bài này đã đăng ở:
3. Báo 24 giờ, Thứ Bảy, ngày 28-12-2013 19:00 PM
Theo Nguyễn Khiêm Tốn (Dòng Đời)
4. báo Dân Việt chép lại cùng ngày
Cuối cùng [chưa chắc đã là cuối chót]
5. báo News, mục Phóng sự – Khám phá
“Kỳ bí tục đẽo sọ người chết thành hình xu để thờ ở Ninh Thuận”
10/01/2014 17:45
ĐÂY LÀ SỰ CẨU THẢ ĐẾN VÔ TRÁCH NHIỆM CỦA VÀI NHÀ BÁO VÀ BÁO CHÍ HÔM NAY. Xin nói vài điểm:
1. Sai chi tiết
– “ông Phí Văn Ngòi, 67 tuổi”. – Phú Văn Ngòi, chứ không phải “Phí”; anh này sinh năm 1966, tức 47 tuổi thời điểm nhà báo viết bài.
– “Cuối cùng, tất cả những đồng xu xương sọ ấy sẽ được cất vào trong những chiếc hũ sành lớn, để cạnh những phiến đá Kut trong nghĩa địa.” – hũ [chất liệu, tùy] NHỎ; không phải để cạnh những phiến đá Kut, mà tùy: góc khuất của Kut, ngoài rừng…
– “nghĩa địa Kut được trang trí bằng nhiều hình ảnh khắc họa cầu kỳ”. – Cham không trang trí cầu kì ở đây, mà rất giản đơn.
– “Cụ thể, sau khi cải táng, xương cốt của người chết sẽ được phân loại ra. Các loại xương bình thường khác đều được cho vào lò hỏa táng phía sau nghĩa địa Kut”. – Cham không có lò hỏa táng; nên càng không “sau nghĩa địa Kut”.
– “Đặc biệt, người Chăm còn quan niệm rằng, xương sọ của nữ giới sẽ được đẽo thành 9 đồng xu còn của nam giới được đẽo thành 7 đồng, như một quan niệm về sự bất tử. Ngày nay, mặc dù tục lệ đẽo hộp sọ thành hình đồng xu vẫn còn nhưng để đơn giản, mỗi hộp sọ chỉ được chọn một mảnh xương trán rồi đẽo thành 1 đồng xu duy nhất còn tất cả những phần xương cốt khác đều được đem hỏa thiêu cho những nghi thức trở nên nhẹ nhàng hơn.” – sai bét!
2. Sai kiến thức lớn
“Tuy nhiên, ngoài những nghĩa địa Kut được xây dựng, trang trí và bền vững thì còn một số nghĩa địa Kut khác ở trạng thái “hoang sơ” hơn. Đó chính là nghĩa địa Kut ở các làng Chăm như làng Ba Tháp, làng Chăm Gò Sạn (TP.Phan Rang-Tháp Chàm)… với những ngôi mộ Kut chỉ là những phiến đá đơn sơ, được xếp liền nhau trên những bãi cát phẳng lì. Khi ấy, cái đồng xu xương sọ sẽ được chôn ngay bên dưới những những phiến đá Kut này.” – Đây là Ghur Cham Bà-ni, chứ không phải Kut Cham Bà-la-môn: một nhầm lẫn ngu xuẩn, không biết gì mà viết.
3. Sai quan điểm
Từ tên báo: “Tục đẽo xương sọ thành đồng xu ở Ninh Thuận”, biến thành “Kỳ bí tục…”, cho đến “Hủ tục…”, cuối ùng là: “Kinh hoàng những đồng xu làm bằng xương sọ”.
MIỄN BÌNH LUẬN.
Và con gì nữa, ngày mai???!!!