Buổi thuyết trình
Tôi được bà con Chàm kiều mời qua Mỹ thuyết trình về Minh triết Cham. Bà con đến chật hội trường. Tôi hứng khởi về bà con đến chật hội trường. Hội trường lớn và sang trọng.
Tôi nói về “Người Cham học như thế nào?”, tiếng hoan hô muốn vỡ hội trường.
Tôi nói về : Tinh thần ‘biến’ của Poh Catôi”, tiếng vỗ tay rời rạc rất lạ.
Tôi nói về “Akhar thrah”, hội trường lặng ngắt.
Tôi nói về “Bàni, một sáng tạo đặc thù Cham”, bà con phần bên trái hội trường bỏ đi.
Tôi nói về “Ba lần sinh và ý nghĩa của Kut”, số người bên phải hội trường bỏ đi.
Tôi nói về “Vai trò trí thức và từ Bhap ilimô”, phần còn lại bỏ đi.
Tôi nói về “Tinh thần giải sân hận của Ariya Glang Anak” khi hội trường đã trống.
Tôi nói giữa hàng ghế trống.
Hắn
Hắn nửa nằm nửa ngồi trên chiếc ghế mây cũ ở gian ngoài của ngôi nhà.
Tivi đang chạy tin cuộc thi hoa hậu các dân tộc.
Hắn không nhìn màn hình. Hắn nhìn về đâu đó.
Hắn đưa điếu thuốc lên môi. Lửa đã tắt. Hắn ném tàn thuốc qua cánh cửa sổ nửa đóng nửa mở. Tàn thuốc vướng vào kẹt cửa. Hắn hơi chồm người tới. Nhưng không.
Hắn lại tiếp tục nhìn về đâu đó.
Tốt hơn cứ để hắn như thế.
Tôi quay về.
Truyện của anh chỉ mới làm người ta suy nghĩ chứ chưa làm người ta…ngộ, cái ” mini” của anh mới chỉ gây được khó hiểu.
Truyện của Hoàng Long (chẳng hạn) làm người ta đọc phải…thức nhận, thế mới hay. Nhiều khi đọc hiểu liền nhưng càng nghĩ lại càng thấy sâu sắc và triết lý.
4 truyện mini của nhà thơ Inrasara đều là thứ dữ cả.
Truyện “Buổi thuyết trình” thì chỉ có một trí thức Chăm từng trải và từng đau về xã hội mới thấm đòn, đọc mới thấy hay. Nếu truyện này đọc như ngụ ngôn thì có lẽ tuyệt hơn.
3 truyện còn lại thì rất văn chương và triết lí. Đọc quá đau đời.
Truyện “Can & Can & Cuộc hẹn” đúng là hàng khủng!
Còn nhớ ngày xưa đi học, có ông Thầy mỗi lần lên lớp lại điệp khúc: “Thơ Đường hay lắm các em ơi”…nói mãi đến cả những ai chưa từng đọc cũng nghĩ “chắc nó hay thật”.
K không nên so sánh, Hoàng Long chuyên viết truyện mini còn Sara chuyên thơ; HL viết tay thuận, S viết tay trái,…với lại mọi sự so sánh đều khập khiễng, tốt nhất cứ dựa trên văn bản mà nhận xét (nếu đủ trình độ)