Hội nghị quốc tế Quảng bá văn học Việt Nam đầu năm 2010 vừa qua, Nguyễn Phan Quế Mai thường xuyên xuất hiện như một khuôn mặt chính. Là đồng dịch giả hai tập thơ in song ngữ Anh – Việt được làm quà biếu cho khách mời đồng thời là người ứng khẩu dịch chính cho Hội nghị. Không ngờ người phụ nữ ấy (Quế Mai sinh năm 1973 tại Ninh Bình, lớn lên ở Bạc Liêu) lại là cây bút thơ đặc sắc.
* Nguyễn Phan Quế Mai (bên trái) cùng các dịch giả tại Hội nghị quốc tế Văn học Việt Nam, 2010.
Ở giữa thế kỉ trước, Albert Camus viết đầy cảnh báo rằng, sau Dostoievski, đừng mong tìm thấy thiên nhiên trong văn chương châu Âu. May cho chúng ta, là người phương Đông, thiên nhiên cảnh vật vẫn có mặt khắp. Có mặt, nhưng nó đã khác. Phải khác. Có khi nó là đối vật cho con người khai thác hay nâng niu, tách biệt lạ xa hay tìm ẩn náu. Ở Quế Mai, thiên nhiên gợi những liên tưởng về tâm tưởng riêng tư với phản ứng khác biệt, đôi lúc nhọc nhằn, đau đớn nhưng luôn hiện diện ở đó sự hòa điệu.
Inrasara chọn thơ và giới thiệu.
THÁNG TƯ
Chạm môi vào tháng Tư
giật mình nghe môi tháng Tư là hoa gạo đỏ
nụ hoa run rẩy gửi nụ hôn về phía chân trời
không người nhận
tan tác rơi
tôi nhặt mang về ủ cho mình giấc mơ nhuốm màu lửa
Chạm tay vào tháng Tư
da thịt tháng Tư là cánh đồng mạ mơn mởn xanh
lá mạ sắc lẹm cứa tay tôi rỉ máu
tôi gói mùi thơm dịu dàng vào áo
ủ làm giấc mơ buồn
Chạm ngực vào tháng Tư
nhịp tim tháng Tư thở vào ngực tôi lời lang thang của gió
tôi ủ vào trái tim để ngỏ
lời tình không men
Ngước mắt nhìn lên tháng Tư
tháng Tư khóc vào mắt tôi giọt mưa mùa đông để quên
cơn mưa hạ sải chân chạy trên cánh đồng loáng nuớc
tôi gói vào tóc ướt
ủ giấc mơ phiêu bạt về phía trời xa
Tháng Tư nở hoa
bằng những đôi-môi-hoa-gạo-đỏ.
MÂY
Mây trắng bay mây trắng đậu mây trắng ở trong tôi
Một chiều mây làm bạn
Nghìn năm trắng chưa thôi
Mây lên từ biển mây lên từ sông mây lên từ chân sóng
Biển xô tôi sông vỗ về tôi những nhịp sóng trắng
Không thể là núi giữ mây ở lại
Không khơi xa để đón mây về
Tôi du ca qua những vùng sa mạc đời người khô cát sỏi
Đợi một ngày mây trắng dừng chân…
Hà Lan, tháng 4-2009