Đài phát thanh truyền hình tỉnh Bình Thuận làm phim về bảo tồn văn bản chữ viết Chăm
1.
Chiều ngày 19-12-2008, Đài phát thanh truyền hình tỉnh Bình Thuận gồm 6 thành viên ghé nhà Sara tại Tân Phú làm phim về bảo tồn chữ viết Chăm. Qua đối thoại của anh Qua Đình Lan và Inrasara. Phim nhấn vào 3 nội dung chính:
– Chữ Chăm trên lá buông, kĩ thuật làm và sự bảo tồn nó trong dân.
– Các câu hỏi xung quanh việc bảo tồn di sản này của dân tộc, tình hình nghiên cứu và các vấn đề của nó.
– Tâm tư của nhà thơ Inrasara về chữ và văn bản qua bao nhiêu năm sưu tầm nghiên cứu, sau hàng chục công trình đã xuất bản.
Bộ phim còn lấy tư liệu ở các chùa Miên miền Tây, quay cảnh khu vực rừng lá ở Dầu Tiếng tỉnh Bình Thuận. Đặc biệt, phim được phát song ngữ Chăm – Việt: hai nhân vật trên chỉ trao đổi bằng tiếng mẹ đẻ (không độn tiếng Việt), phụ đề tiếng Việt.
Hi vọng qua bộ phim, đồng bào các dân tộc trên đất nước Việt Nam hiểu hơn về tiếng và chữ Chăm, phương thức truyền bá và bảo tồn, tình hình sưu tầm và nghiên cứu văn bản Chăm trong nền văn hóa dân tộc có nền văn minh phát triển sớm này.
2. Tối nay 21-12-2008, tôi lên xe đi Đà Lạt gặp mặt anh chị em ở Trại sáng tác và họp Ban chấp hành Hội DTTS, sẵn dự buổi bảo vệ luận văn thạc sĩ về Thơ Inrasara luôn. Sau đó xuống Trường nội trú dân tộc tại Sông Pha. Ở đây, Văn học Chăm hiện đại – THƠ, sẽ được tặng cho học sinh các dân tộc.
Nên, Inrasara.com tạm nghỉ 2 kì.
Hôm trước, tuyển tập cũng được tặng cho Trường Trung học nội trú Bình Thuận 30 cuốn. Ngoài sách riêng của Sara tiêu thụ được, các nhà xuất bản và Cty Sách sẵn sàng in, còn sách về Chăm (chung hay riêng) rất khó tiêu thụ, phát hành tặng là chính. Văn học Chăm hiện đại – THƠ không là ngoại lệ.
Để được xuất lò nó, tôi đã kí sổ nợ nhà in phân nửa số tiền. Dẫu không giàu có, nhưng hơn nửa đời hư tôi chưa hề lo nghĩ đến tiền. Đây có lẽ là lần đầu tiên tôi “có nghĩ”: làm thế nào có tiền trả nợ. Nhưng cứ tặng đã, nợ tính sau.
Tôi gọi đó là tính PADAUP của Chăm. Ông Nguyễn Văn Tỷ xem cơk karơk là tính xấu nhất của Chăm. Tôi nghĩ khác. Trong các khuyết tật Chăm, tôi không xem nó là tính xấu, lắm lúc rất tốt nữa. Nếu nó không hại ai. Chính vì padaup mà tôi đã chủ trì Bàn tròn văn chương không cần tiền của Hội Nhà văn, chính vì padaup mà tôi đã làm nó thành công. Sau BTVC kì 7, tôi nghỉ, BTVC chết! Nhà văn PT Vàng Anh bảo: BTVC tắt vì khủng hoảng chủ trì!
Padaup bao hàm cơk karơk chứ không ngược lại. Chúng ta padaup để chúng ta phấn đấu, phấn đấu bảo vệ danh dự. Nó mang lại ích lợi cho cộng đồng. “Tôi rất tự hào về mình”, “bạn hãy tự hào về mình”, là câu nói được ca sĩ và người dẫn chương trình lặp đi lặp lại suốt buổi American Idol. Người Mỹ họ nghĩ thế, nói thế và khuyến khích nhau nói và làm thế. Tôi cũng rất muốn các bạn trẻ hãy dám tự hào về bản thân mình, về dân tộc mình. Dám nói ra và bảo vệ nó. Dứt bỏ mặc cảm, mặc cho ai đó nghĩ bạn cơk karơk, kệ.